مجله ارلین شاپ
ویژگی‌های انواع ویلچر
مرداد
ویژگی‌های انواع ویلچر:
ویلچروسیله‌ای است که باید انتظارات زیادی را براورده کند (راحت، مقاوم، کاربردی و مقرون به صرفه بوده و استفاده از آن نیز ساده باشد) برای تعیین ویلچر مناسب، فاکتورهای متعددی باید در نظر گرفت و معمولا طی یک جلسه ارزیابی و معاینه، بررسی میگردند؛ وضعیت شناختی بیمار، توانایی حفظ کنترل تنه و تعادل، قدرت و عملکرد اندام فوقانی، اندازه و ابعاد بدن، میزان و نوع آسیب منجر به نقص حرکت (سطح آسیب نخاعی یا قطع عضو و..) و البته فاکتورهای فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی که به نوعی تعیین کننده هدف قابل دستیابی نهایی با استفاده از ویلچرمی‌باشند.
معرفی اجزاء تشکیل دهنده انواع ویلچر:
قاب یا چهارچوب ویلچر:
قاب یا چهارچوب ویلچر یکی از مهم ترین قسمت‌ها است و جنس و ساختار آن تعیین کننده ویژگی‌های اساسی ویلچر هستند. قاب‌های آلومینیومی یا تیتانیومی سبک‌تر اما گران‌تر می‌باشند؛ انواع ثابت استحکام و دوام بیشتری داشته ولی جابجا کردن آنها سخت‌تر می‌باشد.
قاب تاشو ویژگی قابل حمل بودن را به ویلچر اضافه کرده ولی از عمر وسیله کم می‌کند. یکی از امکانات بسایر مفید که در بعضی ویلچرها تعبیه شده، سیستم تعلیق فیبرکربن می‌باشد که مانند جلوبندی خودرو ارتعاشات ناشی از ناهمواری‌های سطوح حرکت (مثلا سنگفرش خیابان) را خنثی می‌کند و مانع از انتقال آن به فرد می‌شوند. البته از سوی دیگر اضافه شدن این قسمت باعث افزایش وزن ویلچر و نیاز به انرژی بیشتر برای جلو راندن آن دارد.
نشیمن و پشتی قسمت صندلی:
نشیمن و پشتی قسمت صندلی را تشکیل داده که با توجه به نوع و هدف ویلچر، جنس و زوایای مختلفی دارند. الیاف نایلون سبک می‌باشند و با فراهم کردن تبادل هوا موجب تعریق کمتری شده؛ ولی نسبت به جنس وینیل، که به طور معمول استفاده می‌کنند، گران‌تر هستند. زاویه قرارگرفتن کفی نشیمن نسبت به افق نیز با توجه به کاربرد وسیله تعیین شده، ویلچرهای ورزشی زاویه حدود ۲۰ درجه دارند و فرد در انتهای صندلی استوارتر قرار گرفته و افزایش فشار ناشی از این امر روی ناحیه خاجی، با توجه به اینکه مدت استفاده از آن طولانی نیست، قابل چشم پوشی می‌باشد.
از سوی دیگر ویلچرهای مورد استفاده روزمره زاویه صفر تا ده درجه داشته تا فشار ناشی از وزن بیمار در سطح نشیمن متعادل توزیع شود. با در نظر داشتن اهمیت این زاویه، برای بیمارانی که کنترل حرکت و وضعیت قرارگیری، و توانمندی آنها برای جابجایی وزن و برداشتن فشار، با پیشرفت سیر بیماری رو به کاهش می‌باشد، بهتر است ویلچری انتخاب کنید که امکان تغییر زاویه در آن باشد.
بالشتک ویلچر محل نشستن بیمار:
بالشتک محل نشستن بیمار یکی از عوامل بسیار مهم در راحتی و کاهش آسیب‌های ناشی از نشستن طولانی مدت روی ویلچر می‌باشد. انواعی از جنس فوم، ابر،کیسه حاوی هوا یا ژل یا مایع، برای بهبود توزیع وزن، کاهش تعریق و احتمال ایجاد زخم فشاری، به حداقل رساندن بروز ناهنجاری و بدشکلی ساختاری ستون مهره تولید می‌شوند. انتخاب گزینه مناسب همیشه براساس فرد و الویت‌های خاص و شرایط ویژه او صورت خواهد گرفت.
انواع فوم، متراکم‌تر می‌باشند و وزن را بهتر توزیع کرده ولی اجازه تبادل هوای کمتری داده و باعث تعریق خواهند شد. البته برای اصلاح این مشکل، انواع فومی با طرح مشبک (مشابه کندوی عسل) تولید شده که به هوا اجازه عبور می‌دهند. نشیمن های دارای هوا یا ژل یا مایع، سبک تر می‌باشند و تعریق کمتری ایجاد کرده، ولی به دلیل سیالیت بافت آنها، پایداری کمتری برای نشستن فرد و استوار نگه داشتن وضعیت ستون فقرات فراهم خواهند کرد. بنابرین، راحتی به تنهایی عامل کافی برای انتخاب نمی‌باشد و برای جلوگیری از بروز آسیب، لازم است تصمیم نهایی با آگاهی از ویژگی‌های مثبت و همینطور نقاط ضعف هریک از این گزینه‌ها و توسط فرد متخصص انجام شود.
پهنا، عمق و ارتفاع نشیمن‌گاه:
ویلچرها عموما در پهنایی با رنج بین ۲۵ تا ۵۵ سانتی متر با ۵ سانت اختلاف ساخته شده‌اند و ویلچرهای با عرض ۶۰ سانتی متر معمولا تاشو نمی‌باشند.
عمق صندلی‌ها نیز در سایزهای مختلف طراحی شده و انتخاب پهنای مناسب صندلی نقش مهمی در راحتی و استحکام ویلچر خواهد داشت. یک صندلی باریک نه تنها راحت نیست بلکه دسترسی به صندلی را مشکل کرده و به علاوه شانس ابتلای به زخم بستر را نیز افزایش خواهد داد. یک صندلی خیلی پهن کاربر را ترغیب می‌کند که به یک سمت متمایل شود، بنابراین فشار به عضلات نشیمن‌گاه را در یک سمت افزایش می‌دهد.
همچنین یک صندلی با پهنایی بیش از حد مورد نیاز حرکت دادن ویلچر را دشوار کرده و می‌تواند در حالت قرارگیری بدن، پایداری ویلچر و عبور از درها و راهروها مشکلاتی ایجاد کند. یک صندلی با عمق کم، سطح تماس با نشمین‌گاه را کاهش می‌دهد و باعث وارد آمدن فشار بیشتر به بافت‌های نرم بدن در تماس با صندلی می‌شود. به علاوه در این حالت زیر پایی‌ها نمی‌توانند به خوبی از پنجه حمایت کنند و تعادل کاربر به هم می‌زنند.
یک صندلی با عمق زیاد، یا بلندتر از حد معمول نیز چرخش پاها را محدود کرده و باعث می‌شود بیمار برای نشستن، با پا خودش را بکشد یا روی صندلی سر بخورد. ارتفاع صندلی از سطح زمین در ویلچرهای ساده بزرگسال، معمولا ۵۰ تا ۵۲ سانتی متر می‌باشد. اشخاص بلند قد، به یک صندلی که بلندتر و عمیق تر است و افراد کوتاه قد، به یک صندلی با ارتفاع کمتراست نیاز دارند.
ویلچر برقی چه اجزایی دارد؟
پایه: پایین‌ترین قسمت صندلی چرخ دار برقی می‌باشد، که محل قرارگیری موتورها، باتری‌ها، اتصال چرخ‌ها، چرخ‌های کوچک و قسمت‌های الکترونیکی است، که بر حسب محل قرارگیری چرخ‌ها نسبت به مرکز ثقل صندلی دسته بندی شده‌اند.
چرخ‌های بزرگ در عقب:در این نوع ویلچر، چرخ‌های بزرگ، پشت مرکز ثقل کاربر قرار گرفته و چرخ‌های کوچک در جلو. اما گاهی مانور دادن با آن در یک محیط بسته به دلیل شعاع بزرگ چرخش، مشکل است.
چرخ‌های بزرگ در جلو: چنانچه چرخ‌های بزرگ، در جلو مرکز ثقل کاربر قرار گیرد، و چرخ‌های کوچک در عقب صندلی، ویلچر پایدارتر می‌شود و شعاع چرخش محدودتر می‌باشد. اگرچه ممکن است تمایل به لغزش داشته و راندن آن در یک مسیر مستقیم به خصوص در هنگام حرکت سریع در سطوح ناهموار دشوار شود.
چرخ‌های بزرگ در میانه:در این نوع، چرخ‌های بزرگ به صورت مستقیم در زیر مرکز ثقل کاربر قرار گرفته و این ویلچر کمترین شعاع چرخش را داشته و بهترین نوع جهت استفاده در منزل می‌باشد، اما کارایی آن در خارج از منزل به همان خوبی نیست.
کنترل‌ها: وسیله مورد استفاده برای هدایت یک صندلی چرخ دار برقی کنترل دستگاه است و کلیدهای کنترل سرعت و تغییر جهت در ویلچرهای برقی انواع مختلفی دارند. این کنترل‌ها معمولا قابل برنامه‌ریزی می‌باشد و می‌توانند با استفاده از انواع مختلف سوئیچ‌ها و دسته‌های فرمان عمل کنند.
نشیمن‌گاه و وضعیت قرارگیری: نشیمن‌گاه و محل قرارگیری، یکی از مهمترین قسمت‌های ویلچر می‌باشد و نقش مهمی در راحتی، عملکرد، ایمنی و سلامتی کاربر خواهد داشت. صندلی بعضی از ویلچرهای برقی قابلیت حرکت کردن به سمت بالا و پایین، یا خم و راست شدن به عقب و جلو را داشته و بالش و پشتی نیز جزء قطعات اصلی نشیمن‌گاه است.
بالش و پشتی: بالش و پشتی از مواد مختلفی ساخته شده، مانند فوم ها، کیسه‌های هوا، ترکیب هوا و فوم و یا ژل. هر کدام از این موارد در توزیع فشار، استحکام، عبور جریان هوا، عایق بندی و هدایت گرما کارایی‌های متفاوتی دارند. انتخاب هر مورد به نیاز شخص و سطح فعالیت او بستگی داشته و بر خلاف ویلچرهای ساده، وزن بالش و پشتی اهمیت قابل توجهی در ویلچرهای برقی ندارد. تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که یک بالش مناسب کاهش دهنده فشار در برابر با یک بالش فومی با کیفیت پایین، شانس ابتلا به زخم بستر را تا حد قابل توجهی کم می‌کند.
چه شرایطی در انتخاب ویلچر مناسب موثر هستند؟
سطح ضایعه یا آسیب فرد
سن
مدل ظاهری بدن
دامنه حرکت و قوای جسمانی
برنامه فعالیت روزانه فرد
شرایط محل زندگی، کار و یا تحصیل فرد
مدت زمان استفاده مداوم از ویلچر
منابع مالی جهت خرید ویلچر
استفاده از ویلچر جهت فعالیت‌های ورزشی
استفاده از ویلچر در منزل یا خارج از منزل
نکات مهم در انتخاب ویلچر مناسب:
فرم ثابت و یا متحرک ویلچر
رنگ، وزن و اندازه ویلچر
قابلیت تاشو شدن ویلچر یا جدا شدن چرخ‌ها
راحتی تشک و پشتی صندلی ویلچر
راحتی در استفاده از کنترل‌ها و ترمزها
تناسب حجم ویلچر با وسیله نقلیه شخصی و وسایل نقلیه عمومی
سرعت ویلچر برقی
نوع باتری ویلچر و طول عمر آن
تجهیزات جانبی ویلچر از جمله جاپایی، سینی
مدل صندلی ویلچر، ساده یا قابل تنظیم
محل قرارگیری دست و یا گردن بر روی ویلچر
گارانتی و خدمات پس از فروش شرکت سازنده ویلچر
شما می‌توانید از فیزیوتراپ خود و قسمت فروش سایت ارلین شاپ، در مورد ویژگی‌های ساختاری ویلچر پرس و جو کرده و توجه داشته باشید که آیا کنترل‌ها یا ترمزها به آسانی قابل استفاده هست، جاپایی‌های ویلچر قابلیت تنظیم، حرکت دادن و یا جداکردن را دارند، آیا زیردستی صندلی به شکلی است که بتوانید فعالیت‌های خود را به بهترین وجه ممکن انجام داده و آیا وجود یک سینی بر روی پاهای شما، مفید خواهد بود یا خیر.
فروشگاه پزشکی ارلین شاپ
